İş hukukunda, iş sözleşmesinin feshi, hem işçi hem de işveren için oldukça önemli ve karmaşık bir konudur. İşçi ve işveren arasındaki ilişkiler, her iki tarafın haklarını ve sorumluluklarını belirleyen sözleşmelerle düzenlenir. Ancak, zaman zaman, işçi veya işverenin iş sözleşmesinde değişiklik yapmak istemesi veya bu sözleşmeyi sonlandırması gerekebilir. Bu durumda ortaya çıkan önemli bir hukuki konu ise değişiklik feshi bildirimidir.

Değişiklik feshi bildirimi, iş sözleşmesinin temel şartlarında yapılan değişikliklerin, bir tarafça kabul edilmemesi durumunda söz konusu olur. Bu yazıda, değişiklik feshi bildirimine dair tüm yönleriyle detaylı bir inceleme yapacağız. Bu kavramın ne olduğu, hangi durumlarda kullanılacağı, hukuki açıdan nasıl değerlendirildiği ve tarafların hakları gibi soruları ele alacağız.

Değişiklik Feshi Bildirimi Nedir?

Değişiklik feshi bildirimi, iş sözleşmesinde yapılan değişikliklerin işçi veya işveren tarafından kabul edilmemesi durumunda yapılan bir fesih bildirimi türüdür. Bu durum, özellikle iş sözleşmesinde, ücret, çalışma süresi, çalışma yeri gibi önemli unsurların değiştirilmesi gerektiğinde devreye girer. Fakat, değişikliklerin bir tarafça kabul edilmemesi halinde, söz konusu değişikliklerin fesih bildirimiyle sonlandırılması mümkündür.

Özetle, değişiklik feshi, iş sözleşmesinde yapılan değişikliklerin taraflardan biri tarafından reddedilmesi ve bunun bir fesih bildirimine dönüştürülmesidir. Bu tür bir fesih, işçi için de, işveren için de iş hukukunda özel kurallara tabidir.

Değişiklik feshi, doğrudan iş sözleşmesinin sona erdirilmesini gerektirmez. Ancak taraflar, yapılan değişiklikleri kabul etmedikleri takdirde, iş sözleşmesinin feshi için hukuki bir neden oluştururlar.

Değişiklik Feshi Bildirimi Hangi Durumlarda Kullanılır?

Değişiklik feshi bildirimi, genellikle aşağıdaki durumlarda devreye girer:

1. İşveren Tarafından Yapılan Ücret Değişiklikleri

İşverenin işçiye ödeyeceği ücreti tek taraflı olarak değiştirmesi, işçi tarafından kabul edilmezse, bu durumda değişiklik feshi bildirimi söz konusu olabilir. İşçi, ücretindeki değişikliği kabul etmezse, iş sözleşmesinin feshi için bildirimde bulunabilir.

2. Çalışma Koşullarındaki Değişiklikler

Çalışma süresi, çalışma yeri gibi iş sözleşmesinde yer alan koşullarda yapılan değişiklikler de değişiklik feshi gerektirebilir. Özellikle iş yerinin taşınması, çalışma saati düzenlemeleri veya iş tanımındaki değişiklikler, taraflar arasında anlaşmazlık yaratabilir ve bu durumda değişiklik feshi yapılabilir.

3. İş Yerindeki Çalışma Şartları

İş yerinin fiziksel koşullarının değiştirilmesi de işçiyi olumsuz etkileyebilir. İşçinin çalışma koşullarında köklü değişiklikler yapılması, onun sağlığına ya da güvenliğine zarar verecek durumlar yaratması, işçi tarafından reddedilen bir durum olabilir ve bu da değişiklik feshi gerektirir.

4. İşverenin Tek Taraflı Düzenlemeleri

İşverenin, iş sözleşmesinde belirli kuralları tek taraflı olarak değiştirmesi, işçinin mevcut şartlarla çalışmaya devam etmek istememesi durumunda değişiklik feshi yapılabilir.

5. Sendikal Anlaşmazlıklar

Sendika sözleşmeleri çerçevesinde yapılan değişiklikler, bazı işçiler için kabul edilemez olabilir. Bu durumda işçiler, değişiklik feshi bildirimi yaparak iş sözleşmelerini sona erdirebilirler.

Değişiklik Feshi Bildiriminin Hukuki Dayanağı

Değişiklik feshi bildiriminin hukuki dayanağı, Türk İş Kanunu’nda yer alan iş sözleşmesinin feshi ile ilgili düzenlemelere dayanır. İş Kanunu’nda yer alan temel ilkeler, işçi ve işveren arasındaki dengeyi gözeterek, hakların korunmasını amaçlar. Değişiklik feshi, bu kanun çerçevesinde aşağıdaki şartlar altında yapılabilir:

1. İşverenin Sözleşme Şartlarını Değiştirmesi

İşverenin, iş sözleşmesinin hükümlerinde tek taraflı olarak değişiklik yapması, işçinin onayı olmadan yapılması halinde, işçi tarafından kabul edilmemesi durumunda fesih hakkı doğurur. Bu durum, işverenin keyfi uygulamalarına karşı işçiyi korur.

2. İşçinin Kabul Etmediği Durumlar

İşçi, iş sözleşmesindeki değişiklikleri kabul etmezse, işverenin önerdiği değişiklikleri iş sözleşmesinin feshi olarak kabul edebilir. Böylece işçi, kabul etmediği değişiklikleri yasal olarak reddetmiş olur.

3. İş Sözleşmesinde Temel Değişiklikler

İş sözleşmesinde yapılan temel değişiklikler, işçinin çalışmasının esaslarını değiştiriyorsa, işçi bu değişikliği kabul etmediğinde yasal olarak fesih hakkına sahiptir. Örneğin, ücret değişikliği, çalışma yeri değişikliği gibi durumlar buna örnektir.

Değişiklik Feshi Bildirimi ve İşçi Hakları

İşçi, iş sözleşmesinde yapılan değişiklikleri kabul etmediği durumda, hukuken bazı haklara sahiptir. Bu haklar, işçinin korunmasını sağlayacak şekilde düzenlenmiştir:

• Fesih Hakkı: İşçi, yapılan değişiklikleri kabul etmediği takdirde iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Bu fesih, işçi tarafından yapılacak bir değişiklik feshi bildirimi ile gerçekleşir.
• Kıdem Tazminatı: Eğer işçi, yapılan değişiklikleri kabul etmediği için sözleşmesini feshederse, işçi kıdem tazminatına hak kazanabilir. Bu durum, işçinin haklarını korumak adına oldukça önemlidir.
• İşsizlik Sigortası: İşçi, değişiklik feshi bildirimi yaparak iş sözleşmesini sonlandırdığı takdirde, işsizlik sigortası hakkı doğabilir.

Değişiklik Feshi Bildirimi ve İşveren Hakları

İşveren de, işçi tarafından yapılan değişiklik feshi bildirimi durumunda belirli haklara sahiptir:

• İşçiyi İstediği Şekilde Yerine Yerleştirme: İşveren, işçiye sunacağı yeni çalışma koşullarını kabul ettirmeyi amaçlasa da, işçi bu değişikliği kabul etmediği takdirde işveren, işçiyi başka bir pozisyona yerleştirme hakkına sahip olabilir.
• İş İlişkisini Sonlandırma Hakkı: Eğer işçi, yapılan değişiklikleri kabul etmezse, işveren de yasal olarak iş sözleşmesini feshedebilir.

Değişiklik Feshi Bildiriminin Geçerlilik Şartları

Değişiklik feshi bildiriminin geçerli olabilmesi için aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır:

• Yazılı Bildirim: Değişiklik feshi bildirimleri yazılı olarak yapılmalıdır. Sözlü bildirim yasal geçerliliğe sahip değildir. Yazılı bildirim, tarafların haklarının korunması ve hukuki süreçlerin düzgün işlemesi açısından zorunludur.
• Zamanında Yapılmalıdır: Değişiklik feshi bildiriminin, yapılacak değişikliklerin işçi tarafından kabul edilmediği süre içinde yapılması gereklidir. Aksi takdirde fesih hakkı kaybedilebilir.
• Geçerli Bir Sebep Gereklidir: Değişiklik feshi bildirimi, işçiye yapılan değişikliklerin mantıklı ve geçerli bir sebebe dayandığı durumlarda geçerlidir. Örneğin, işyeri taşınması gibi büyük değişiklikler, işçinin kabul etmemesi durumunda geçerli bir fesih nedeni olabilir.
• İşçinin Bilgilendirilmesi: İşçi, yapılan değişiklikler hakkında doğru ve yeterli bir şekilde bilgilendirilmelidir. Fesih bildirimi yapılmadan önce işçiye değişikliklerin ne şekilde olacağı, bu değişikliklerin neden yapıldığı ve sonuçlarının neler olacağı açıkça anlatılmalıdır.

Değişiklik Feshi Bildiriminin Uygulama Örnekleri

Değişiklik feshi bildirimine dair pratik örnekler, bu konunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacaktır. İşte bazı uygulama örnekleri:

1. Ücret Değişikliği

Bir işveren, çalışanının maaşını tek taraflı olarak azaltmaya karar verir. Çalışan, bu değişikliği kabul etmezse, işveren tarafından yapılan maaş değişikliği bir değişiklik feshi bildirimi ile sona erdirilebilir. İşçi, bu durumda fesih hakkını kullanarak iş sözleşmesini sonlandırabilir.

2. Çalışma Yeri Değişikliği

Bir işyerinin taşınması sonucunda, işveren çalışanından yeni bir adreste çalışmasını ister. Çalışan, yeni konumu kabul etmezse ve işveren de buna zorlayıcı bir şekilde yaklaşırsa, bu durum değişiklik feshi olarak kabul edilebilir. Çalışan, iş sözleşmesini feshetme hakkına sahip olabilir.

3. Çalışma Saatleri Değişikliği

İşveren, çalışanının çalışma saatlerini artırmak ister. Çalışan, mevcut çalışma saatlerinden memnun olup değişikliği kabul etmezse, işçi değişiklik feshi bildirimi yaparak sözleşmeyi feshedebilir.

4. İş Tanımındaki Değişiklikler

Bir işveren, çalışanının iş tanımını değiştirir ve işçiye yeni görevler verir. Çalışan, yeni görevleri kabul etmezse, bu durumda değişiklik feshi bildirimi yaparak sözleşmeyi sona erdirebilir.

Sıkça Sorulan Sorular